İşçinin işe başlatılmaması halinde, işçinin sözleşmesi bir aylık işe başlatma süresinin son günü feshedilmiş sayılacağından, kıdem tazminatının, ihbar tazminatının, yıllık izin parasının ve ikramiye gibi tazminatların yeni duruma göre yeniden hesaplanması gerekecektir. Bunu bir örnekle açıklamaya çalışalım.
Örnek: 01.02.2011 tarihinde çalışmaya başlayan, feshedilen sözleşmesi ihbar süresi sonunda 31.12.2014 tarihinde sona eren işçi, iş güvencesi kapsamında iş mahkemesinde işçiyi işine iade etmiş, ancak işe başlatmama halinde 4 aylık ücreti tutarında “işe başlatmama tazminatı” ödenmesine karar vermiştir.
İşçinin çıplak ücreti [(ücret niteliğindeki ödemeler (fazla mesai, bayram harçlığı, taşıt yardımı, teşvik ikramiyesi, temettü vb.) dışında işçiye ödenen asıl ücreti ifade eder.] 2.000,00 TL diyelim. Örnekteki işçi işten ayrıldıktan sonra tüm işçilere %5 zam yapılmış olsun.
Çalışmaya devam etseydi işçi bu zamdan faydalanacak, çıplak ücreti 2.100,00 TL olacaktır. Ayrıca çalışmaya devam etseydi alacağı 654 TL ücret ekleri ile birlikte giydirilmiş ücreti 2.754,00 TL olcaktır.
Bu işçinin açıkta geçen süreleri için ödenmesi gereken 4 aya kadar ücreti aşağıdaki özet tablodaki gibi olacaktır. Fesih tarihinden itibaren 120 günlük ( 4 aylık) ücretinin ödenmesi gerektiğinden, Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarından 30’ar gün olarak hesaplanacaktır.
Çalışmış Olunsaydı Alınacak Net Ücretler:
2.754 TL %5 İkramiyeli Brüt ücret üzerinden 1 aylık net ücret : 2.049,19
4 Aylık Net Ücret Toplamı= 8.196,77 ’dir.
Bu ücretlerden gelir vergisi, damga vergisi, sigorta primi düşülecek, asgari geçim indirimi (kişinin bekar olduğu varsayılmıştır) eklenecektir. Bu hesaplama sonucunda işçinin 120 günlük net ücreti 8.196,77 TL olacaktır.
İşveren işçiyi işe başlatmadığı için ayrıca, mahkeme kararına göre 4 aylık ücret tutarında “işe başlatmama tazminatı” nı da ödeyecektir.(Bu tazminat, azami 8 aya kadar çıkmaktadır.)
Bu tazminat ise çıplak ücret üzerinden hesaplanır ve damga vergisi dışında kesinti yapılmayacaktır. Bu örnekteki çıplak ücretimiz (%5 zamlı olarak) 2.100,00 TL’dir. 4 Aylık toplamı ise 8.400,00 TL, damga vergisi (%0,0759) 63,76 TL, net tutarı ise 8.336,24 TL olacaktır. Bu işçinin kıdemine 4 aylık boşta geçen süreyi ekleyince 14 günlük yıllık izine de hak kazanacaktır. Şimdi de bunu hesaplayalım.
4 Aylık Süre Eklenince Hak Ettiği 14 Günlük Yıllık İzin Hesabı:
14 günlük %5 İkramiyeli Brüt Ücret tutarı =1.285,20
179,93 SGK primi + 12,85 İşsizlik Primi - 224,91
Gelir Vergisi -9,75 Damga Vergisi= 918,80 olacaktır.
İşçinin kıdemine 4 aylık boşta geçen süre eklenince kıdem tazminatı tutarı da artacaktır. Bu durumdaki kıdem tazminatı tutarı ise 11.608,07 TL olacaktır.
Kıdem Tazminatı (01.02.2011-31.12.2014+4 Ay = 30.04.2015)
Kıdem Tazminatı Esas Alınan Tutarı =2.754,00
Süre: 4 yıl 2 ay 29 gün
Toplam Brüt: 11.696,85
Damga Vergisi: 88,78
Süre: 4 yıl 2 ay 29 gün
Toplam Brüt: 11.696,85
Damga Vergisi: 88,78
Net: 11.608,07 ’dir.
Bu durumda işçinin alacağı toplam tutar şöyledir:
İşe Başlatmama Tazminatı: 8.336,24
Boşta geçen Süre İçin Ödenecek Ücret: 8.196,77
Yıllık İzin Ücreti: 918,80
Kıdem Tazminatı: 11.608,07
TOPLAM: 29.059,89
Görüldüğü bir işçinin işine son vermek işverene çok pahalıya patlayabilir. İşçilerin de yasal haklarını bilmeleri ve zamanında iş mahkemesine müracaat etmeleri gerekir.
Bu durumda işçinin alacağı toplam tutar şöyledir:
İşe Başlatmama Tazminatı: 8.336,24
Boşta geçen Süre İçin Ödenecek Ücret: 8.196,77
Yıllık İzin Ücreti: 918,80
Kıdem Tazminatı: 11.608,07
TOPLAM: 29.059,89
Görüldüğü bir işçinin işine son vermek işverene çok pahalıya patlayabilir. İşçilerin de yasal haklarını bilmeleri ve zamanında iş mahkemesine müracaat etmeleri gerekir.
i̇şcinin elinden maaş kartını alıp işçiye askeri ücretinden 200tl eksik veriyorlar kanunda yeri varmı