Okul çağı çocukluğu 6-12 yaş dönemidir. Okul çocuğu döneminde yapılan beslenme hataları obezite, yüksek kolesterol ve erişkin yaşta artmış damar hastalıkları ve şeker hastalıkları riski oluşturmaktadır. Okul çocuğu dönemlerindeki beslenme, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazanılması ve erişkin yaşta etkileri çıkacak olan çeşitli sağlık sorunlarının önlenmesi açısından da önem kazanmaktadır.
Okul çağındaki çocukların, hızlı büyüme ve gelişmeleri, normal beyin ve zekâ gelişimleri ve zihinsel performansları için enerji ve tüm besin öğelerine olan gereksinimleri yaşamın diğer dönemlerine göre daha fazladır. Bu dönemde çocuklara doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmak ve dengeli beslenmelerini sağlamak ve bunu yaşam boyu sürdürmek çok önemlidir.
Çünkü sağlıklı yaşamın, sağlıklı yetişkinliğin temeli çocukluk döneminde atılır.
Medical Park Uşak Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı A. Ceren Döğerli; anne ve babalara özellikle okul çağındaki çocukların sağlıklı beslenmesi ve sağlıklı yetişebilmeleri için şu önerilerde bulundu:
KAHVALTI YAPMADAN OKULA GÖNDERMEYİN
Günün ilk öğünü olan kahvaltı her birey için olduğu gibi çocuklar içinde en önemli öğündür. Kahvaltı öğrenmeye yardımcı olur çünkü sabah oluşan açlığın öğrenme üzerine olumsuz etkisi vardır. Kahvaltı alışkanlığı olmayan çocuklarda performanslarında düşüklük, yorgunluk hissi görülebilir. Düzenli kahvaltı yapan çocuklar ise okulda daha başarılı olmaktadır.
Çocuklara kahvaltıda ve diğer öğünlerde içecek olarak süt veya meyve suyu verilmelidir. Çay veya kahve besin öğelerinin vücutta kullanımını azalttığı için pek tercih edilmemelidir.
YAĞ TÜKETİMİNE DİKKAT EDİN
Çocuklar büyüdükçe arkadaşları ile birlikte kafeterya da ya da dışarıda yemek isterler. Hamburger, patates kızartması gibi yağ oranı ve enerji değeri yüksek gıdalar yerine peynirli tost gibi daha düşük enerjili besinleri tercih edilmelidir.
Özellikle ilkokul bitene kadar beslenmesini yanında götürmesine özen gösterin. Çocuğunuzla birlikte beslenme çantasını hazırlamanız beslenmesini evden götürmesini daha zevkli bir hale getirecektir.
ÇOCUKLARIN YETERLİ VE DENGELİ BESLENMELERİNİ SAĞLANMAK İÇİN ORTALAMA GÜNLÜK ALMASI GEREKEN BESİN ÖĞELERİNİ TÜKETMELERİNİ SAĞLAYIN
o Süt Grubu: 3 su bardağı (600 ml)
Okul çağındaki çocukların, hızlı büyüme ve gelişmeleri, normal beyin ve zekâ gelişimleri ve zihinsel performansları için enerji ve tüm besin öğelerine olan gereksinimleri yaşamın diğer dönemlerine göre daha fazladır. Bu dönemde çocuklara doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmak ve dengeli beslenmelerini sağlamak ve bunu yaşam boyu sürdürmek çok önemlidir.
Çünkü sağlıklı yaşamın, sağlıklı yetişkinliğin temeli çocukluk döneminde atılır.
Medical Park Uşak Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı A. Ceren Döğerli; anne ve babalara özellikle okul çağındaki çocukların sağlıklı beslenmesi ve sağlıklı yetişebilmeleri için şu önerilerde bulundu:
KAHVALTI YAPMADAN OKULA GÖNDERMEYİN
Günün ilk öğünü olan kahvaltı her birey için olduğu gibi çocuklar içinde en önemli öğündür. Kahvaltı öğrenmeye yardımcı olur çünkü sabah oluşan açlığın öğrenme üzerine olumsuz etkisi vardır. Kahvaltı alışkanlığı olmayan çocuklarda performanslarında düşüklük, yorgunluk hissi görülebilir. Düzenli kahvaltı yapan çocuklar ise okulda daha başarılı olmaktadır.
Çocuklara kahvaltıda ve diğer öğünlerde içecek olarak süt veya meyve suyu verilmelidir. Çay veya kahve besin öğelerinin vücutta kullanımını azalttığı için pek tercih edilmemelidir.
YAĞ TÜKETİMİNE DİKKAT EDİN
Çocuklar büyüdükçe arkadaşları ile birlikte kafeterya da ya da dışarıda yemek isterler. Hamburger, patates kızartması gibi yağ oranı ve enerji değeri yüksek gıdalar yerine peynirli tost gibi daha düşük enerjili besinleri tercih edilmelidir.
Özellikle ilkokul bitene kadar beslenmesini yanında götürmesine özen gösterin. Çocuğunuzla birlikte beslenme çantasını hazırlamanız beslenmesini evden götürmesini daha zevkli bir hale getirecektir.
ÇOCUKLARIN YETERLİ VE DENGELİ BESLENMELERİNİ SAĞLANMAK İÇİN ORTALAMA GÜNLÜK ALMASI GEREKEN BESİN ÖĞELERİNİ TÜKETMELERİNİ SAĞLAYIN
o Süt Grubu: 3 su bardağı (600 ml)
o Sebze Grubu: 2 porsiyon
o Meyve Grubu: 3-4 porsiyon
o Et Grubu: 3 porsiyon (kırmızı et:90 gr, balık-tavuk: 150 gram)
o Yumurta: 1 adet
o Peynir: 1-2 dilim (30-50 gram)
o Tahıl Grubu: 7-9 porsiyon
ASİTLİ İÇECEKLER YERİNE MEYVE SUYU, AYRAN VEYA SÜT TERCİH EDİN
CİPS, GOFRET ÇİKOLATA GİBİ ABUR CUBURLAR YERİNE MEYVE VEYA SÜTLÜ TATLILARI YA DA EV YAPIMI KEKLERİ TERCİH EDİN
ÇOCUKLARINIZI FİZİKSEL AKTİVİTE YAPMALARI İÇİN ÖZENDİRİN
Televizyon ve bilgisayar başında geçirilen vakitler çocukları hareketsiz yaşama itmektedir. Çocuklar çabuk sıkılırlar bu nedenle ilgisini çekecek ve zevk alacakları aktivitelere yönlendirilmeleri gereklidir. Çocuklar için en iyi aktivite oyundur; basketbol yüzme gibi sporlara veya eğlenceli hareketli egzersizlere yönlendirilmelidirler.
VİTAMİN VE MİNERALLERİN ALINIMINA DİKKAT EDİLMELİDİR
Aşırı karbonhidratlı ve yağlı beslenme bazı vitamin ve minerallerin alımını azaltır. Özellikle okul çağı çocuklarında demir eksikliği ve D vitamini eksikliği sıkça gözlemlenmektedir. Hızlı büyüme sırasında D vitamini sınırda olanlarda raşitizm gelişebilmektedir. Bazı çocuklar ise az miktarda yeşil sebze ve meyve tüketmeleri sonucu alınan C vitamini azalır, sonuçta demirin emilimi için önemli olan vitamin azalmış olur. Örneğin, kırmızı eti sevmeyen okul çağı çocuklara özendirici olarak ekmek arası yeşillik ve köfte verilmelidir.
Ayrıca karbonhidrat yönünden zengin gıda ile beslenme ve sonrasında diş çürükleri de fazlaca gözlenmektedir.
BOY UZUNLUĞU VE AĞIRLIK ARTIŞI KONTROLU YAPIN
Çocuklar hızlı gelişip büyürler. Kilodaki aşırı artış ileriki zamanlarda şişmanlık belirtileri olabilir. Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda boyun uzamaması ve gelişme bozukluklarına yol açmaktadır. İstenmeyen durumların olmaması için çocuklarınızın gelişimi sürekli takip edin.
ÇOCUKLARINIZA ÖRNEK OLUN
Çocuklar ebeveynlerinden gördükleri davranışları benimserler. Bu dönemde onları doğru yönlendirecek alışkanlıklar kazanmasını sağlayın. Günde 3 ara 3 ana 6 öğün beslenme davranışı kazanmaları için onlara örnek olun.
ASİTLİ İÇECEKLER YERİNE MEYVE SUYU, AYRAN VEYA SÜT TERCİH EDİN
CİPS, GOFRET ÇİKOLATA GİBİ ABUR CUBURLAR YERİNE MEYVE VEYA SÜTLÜ TATLILARI YA DA EV YAPIMI KEKLERİ TERCİH EDİN
ÇOCUKLARINIZI FİZİKSEL AKTİVİTE YAPMALARI İÇİN ÖZENDİRİN
Televizyon ve bilgisayar başında geçirilen vakitler çocukları hareketsiz yaşama itmektedir. Çocuklar çabuk sıkılırlar bu nedenle ilgisini çekecek ve zevk alacakları aktivitelere yönlendirilmeleri gereklidir. Çocuklar için en iyi aktivite oyundur; basketbol yüzme gibi sporlara veya eğlenceli hareketli egzersizlere yönlendirilmelidirler.
VİTAMİN VE MİNERALLERİN ALINIMINA DİKKAT EDİLMELİDİR
Aşırı karbonhidratlı ve yağlı beslenme bazı vitamin ve minerallerin alımını azaltır. Özellikle okul çağı çocuklarında demir eksikliği ve D vitamini eksikliği sıkça gözlemlenmektedir. Hızlı büyüme sırasında D vitamini sınırda olanlarda raşitizm gelişebilmektedir. Bazı çocuklar ise az miktarda yeşil sebze ve meyve tüketmeleri sonucu alınan C vitamini azalır, sonuçta demirin emilimi için önemli olan vitamin azalmış olur. Örneğin, kırmızı eti sevmeyen okul çağı çocuklara özendirici olarak ekmek arası yeşillik ve köfte verilmelidir.
Ayrıca karbonhidrat yönünden zengin gıda ile beslenme ve sonrasında diş çürükleri de fazlaca gözlenmektedir.
BOY UZUNLUĞU VE AĞIRLIK ARTIŞI KONTROLU YAPIN
Çocuklar hızlı gelişip büyürler. Kilodaki aşırı artış ileriki zamanlarda şişmanlık belirtileri olabilir. Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda boyun uzamaması ve gelişme bozukluklarına yol açmaktadır. İstenmeyen durumların olmaması için çocuklarınızın gelişimi sürekli takip edin.
ÇOCUKLARINIZA ÖRNEK OLUN
Çocuklar ebeveynlerinden gördükleri davranışları benimserler. Bu dönemde onları doğru yönlendirecek alışkanlıklar kazanmasını sağlayın. Günde 3 ara 3 ana 6 öğün beslenme davranışı kazanmaları için onlara örnek olun.