Çocuk gelişiminde teknolojinin rolü ve ebeveynlerin izlemesi gereken yollar nelerdir?

Bu haftaki yazımda belki de hep yakınıp durduğumuz ama yine kendimizi alıkoyamadığımız teknolojik aletlerden ve bunları daha sağlıklı nasıl kullanabiliriz, çocuklarımızı nasıl koruyabiliriz onlardan bahsedeceğim.

İçinde yaşadığımız dönemde teknolojik aletler hayatımızı inanılmaz kolaylaştırdığı gibi giderek artan temposuyla bir o kadar da strese sokuyor. Bunların farkında olan yetişkinler bile kendilerini koruyamazken, bu çağın ortasında doğan çocuklar pek çok açıdan risk altındadır. Bazen çocuğunuzun eline telefon alması, onunla vakit geçirmesi sizin için çok cazip gelebilir. Aslında bu durum çocuklar için çok tehlikeli bir durum olabilir. Bulunduğumuz dönemde 4 yaşındaki ya da 8 yaşındaki çocuğunuzu sokağın ortasında bırakıp gidemezsiniz. Ancak internetle vakit geçirmesine izin verirsiniz. Bu durum hiç bilmediğiniz bir şehirde onu sokak ortasında bırakıp gitmişsiniz anlamına gelir çünkü internet tamamen yabancı bir dünya. Böyle düşündüğümüzde işin korkunç boyutunu görebiliyoruz aslında. Belki de sizin o 5 dakika diye düşündüğünüz zamanda çocuğunuz yabancı bir dünyanın içinde kaybolmuş olabilir.  O yüzden eline teknolojik bir aleti verdiğinizde kontrolü de elden bırakmayın.

Günümüzde çocukların çoğunun en az bir teknolojik aleti vardır. “E herkesin var, bizimki geri mi kalsın” şeklinde düşündüğünüzü de biliyorum. Teknolojik aletler çocukların problem çözme, düşünme ve görsel algılarına katkı sağlarken aynı zamanda onlardan sosyal ilişkilerini de götürüyor. Şu an biz bile arkadaşlarımızla vakit geçirirken telefonlarımızla daha çok ilgileniyoruz ki bu çağın ortasında doğan çocuklarda durum daha vahim olacaktır. Son yıllarda çocuklarında dikkat dağınıklığı, hareketlilik, davranış ya da öğrenme sorunu olduğundan yakınmayan anne baba yoktur herhalde. Eğitimciler çocukların bağlanma, sosyal iletişim kurma, dikkatle dinleme becerilerinin giderek azaldığını söylemektedir.  Teknolojinin çocuklara bir diğer zararı da görsel olarak beyinlerinde bazı simgeleri kodlamasıdır. Zombiler, canavarlar, silahlı kişiler bunların hepsini gördükten sonra geceleri uyuyamama, kabus görme, evde yalnız kalamama gibi durumlar da yaşamaktadırlar.

Şimdiye kadar teknolojinin çocuklara olan zararından bahsettim. Peki çocuklarımızı nasıl koruyabiliriz? Öncelikle 0-4 yaş arası çocuklar bilgisayar, tablet, telefon başında zaman geçirmemeli. Bu durum çocukların dil gelişimini de olumsuz etkilemektedir. Her gün çocuklarınızla birlikte keyifli şeyler yapmak için zaman ayırın. Bu süre içinde çocuğunuzu yönlendirmeyin, eleştirmeyin çünkü bu durum onlara teknolojik aletleri daha cazip hale getirmektedir. Onlarla birlikte kitap okuyun, sohbet edin, oyunlar oynayın. Tabiki her zaman keyifli şeyler yapmak zorunda değilsiniz. Günlük ev işlerinizde ona da sorumluluklar verin. Bu sayede hem çocuk sorumluluk almasını öğrenir hem de kendini değerli hisseder. Çocuğunuza, arkadaşlarıyla birlikte teknolojiden uzak vakit geçirmelerini sağlayacak ortamı hazırlayın. Ve en önemlisi evde net kurallar belirleyin ve bu kurallara siz de uyun. Kural ve sınırları konusunda sıkıntı yaşıyorsanız bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Tabiki teknolojiden tamamen de soyutlamayın, ancak çocuğunuzun internette geçirdiği zamanı denetleyin. Geçen haftaki yazımda da söylediğim gibi çocuklar ebeveynlerinin aynasıdır. Onlara iyi örnekler olun ki onlar da aynadaki görüntünüz olsunlar.