Sigarayı Bırakmanın Tam Zamanı!

Uşak Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği'ne bağlı Uşak Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hüseyin Karşıkaya 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü dolayısı ile açıklamada bulundu. 

Ulusal Kanser Kontrol Örgütünce 4 Şubat Dünya Kanser Günü olarak başlatılmış olup Dünya Sağlık Örgütüne üye ülkelerde ve ülkemizde 1987’ den bu yana her yıl 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü olarak belirtilmiştir. Gelişmiş ülkelerde sigara kullanımı azalırken az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde artmaktadır. Bu durum insan sağlığını tehdit etmektedir.

9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü ile ilgili olarak Dr. Hüseyin Karşıkaya açıklamasında; "Ülkemizde sigaraya karşı mücadelede, özellikle kapalı alanda sigara kullanımının önlenmesine yönelik “Tütün Ve Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Yasa” önemli bir aşamadır. Dumansız hava Sahası konusunda farkındalık ve bilinçlendirme yapılması pek çok bakımdan önemlidir. Bu konuda ülkemizde kamu kuruluşlarının yanı sıra pek çok sivil toplum örgütü de halkı bilinçlendirme çalışmaları yapmaktadır. Uygulama gerek sigara içen gerekse içmeyen vatandaşlarımızdan %95 destek görmüştür. Kapalı ortamlarda hava kalitesini değerlendirmeye yönelik ölçümlerde, “Dumansız Hava Sahası” uygulaması ile birlikte kapalı ortamlarda havadaki partikül miktarlarında ciddi azalmalar tespit edilmiştir. Kapalı alanlarda sigara içilmemesinin halkımızın sağlığı üzerine olumlu etkileri artık ortaya çıkmaya başlamıştır. Örneğin; solunum yolu enfeksiyonları ve astım krizi nedeniyle yapılan başvurularda %20 civarında azalma tespit edilmiştir. Sigara içen nüfusumuz 2008 yılında 16 milyon kişi iken, yaklaşık 2 milyon kişi sigarayı bırakmış ve sigara içen nüfus 14 milyona düşmüştür. 19 Temmuz 2009’da yürürlüğe giren kanun sonrasında, Türkiye’de son 15 yılın en düşük sigara satışı gerçekleşmiştir.

Sigara kullanımı, en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır. Ölüm, sigara yüzünden oluşan hastalıklar sonucu meydana gelir. Her sigarada vücut için zehirli, tahriş edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır.

İnsanları sigaraya bağımlı hale getiren madde ise nikotindir. Nikotin, kalp atışlarını hızlandırır, tansiyonu yükseltir, kanın pıhtılaşma riskini artırır Sigara dumanındaki karbon monoksit gazı, kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır, dokular yeterince oksijen alamadığından egzersizde çabuk yorulma ortaya çıkar. Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin %35′inin, kadınlarda ise%15′inin nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin %90’ının nedeni sigaradır. Sigara içmeyen ancak dumanına maruz kalanlarda akciğer kanseri riski 3 kat artmıştır. Sigara içenlerde akciğer kanseri dışında ağız, dil, dudak, gırtlak, yemek borusu,pankreas, mesane, böbrek, prostat ve rahim ağzı kanseri riski 30 kat artmıştır. Sigara, kronik bronşit ve amfizem gibi nefes darlığı yapan akciğer hastalıklarının en önde gelen sebebidir. Bu hastalıklardan ölüm riski, içmeyenlerden 40 kat fazladır. Sigara içenlerde kalp krizi geçirme riski 10 kat artmaktadır. Kan dolaşımı ve damarlar üzerine etkileri nedeniyle beyin damar hastalıkları ve felç riski artar, bacak kangrenine neden olur. Sigara içen kadınlarda; düşük yapma, erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma, kısırlık, doğum kontrol hapı kullanan grupta kalp krizi geçirme riski yüksektir. Erkeklerde kısırlık ve iktidarsızlığa neden olur. Ülser riski artar, iyileşme gecikir. Ciltte kuruma, sedef hastalığı, gözde katarakt ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Sigara içenlerin kemikleri yoğunluk kaybeder, kırıklar daha kolay olur.

Sigara tiryakilerinin bu bağımlılıktan kurtulmaları kesinlikle mümkündür. Sigara bırakma tedavisinde ülkemizde kullanılan ilaçlar nikotin bant ve sakızları ile bupropion ve vareniklin etken maddeli hap şeklindeki ilaçlardır. Nikotin yerine koyma tedavisi, nikotin bağımlısı olan kişinin sigara içmeyi bırakmasının ardından kanda nikotin düzeyinin düşmesine bağlı olarak ortaya çıkacak nikotin yoksunluk belirtilerini önlemeye yarar. Ortalama 2 ay kadar verilir, azaltılarak kesilir. Ülkemizde bu amaçla kullanılan nikotin sakızları ve vücuda yapıştırılan nikotin bantları bulunmaktadır.

Hap şeklinde kullanılan iki ilaç ise, sigara bırakma gününden bir hafta öncesinden başlanan, 2 ya da 3 ay süresince kullanılan ilaçlardır. Sigara bırakma döneminde ilaçların yanı sıra davranış tedavisi ve psikolojik destek tedavisi de yapılır. Sigarayı bırakan kişinin yaşadığı sorunların, sigarayı bırakan pek çok kişide görüldüğünü unutmaması önemlidir. Aile ve yakın çevreye sigarayı bıraktığını söyleyip ve onlardan destek istemek, yürüyüşe çıkmak, duş almak, spor yapmak, müzik dinlemek, hobilere zaman ayırmak rahatlatıcı olabilir. Uykusuzluk için akşam saatlerinde çay, kahve, kola gibi kafeinli içeceklerinden kaçınılmalı, ılık duş, ılık süt, bitki çayları gibi yöntemler kullanılmalıdır. Kabızlık oluştuysa bol su içmek, kayısı, incir, armut gibi meyveler, kepek unundan yapılmış ekmek, yeşil yapraklı sebzeler, tahıl gibi posa içeriği yüksek yiyecekler tüketmek, her gün aynı saatlerde tuvalet alışkanlığı kazanmak sorunu çözmede yardım edebilir.

Sigara bırakma döneminde ilk birkaç ay içinde 3-5 kilo alınması beklenen bir durumdur. Öğün atlamadan düzenli, ancak un ve şekerden fakir düşük kalorili gıdalarla beslenmek, egzersiz yapmak kilo artışının beklenenden daha fazla olmasını engelleyecektir. Ayrıca el ağız alışkanlığından kurtulmak için çerez, cips, bisküvi, çikolata gibi yağlı ve yüksek kalorili yiyecekler yerine mevsim meyveleri ve çiğ yenebilen sebzeler tercih edilebilir. Aşırı sigara içme isteği olduğunda, kısa süreli olduğu, birkaç dakika içinde geçeceği unutulmamalıdır. Ortam değiştirme, temiz havada nefes egzersizleri, su içmek veya bir şeyler yemek işe yarayabilir.

Sigarayı bırakmak için ne geç kaldınız; ne de erken sayılmaz. Bugün sigarayı bırakmanın için tam zamanıdır. Kendi başınıza yapamıyorsanız veya yapamadığınızı düşünüyorsanız, Sigara bırakma Polikliniğimizden yardım alınız dedi. 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü nedeniyle nice sigarasız günlere dileklerimizle." dedi